PIETER TJEPKEMA

Fotograaf

22 september 1930 in Dokkum 
12 maart 2016 in Bilthoven

Kontaktpersoon: Rob Goedvolk, 
rob.goedvolk@gmail.com
Fluitekamp 103, 38228 WJ Hoogland

033 433 18 14

06 2202 7505

De Biografie

Pieter had al op jonge leeftijd aanleg voor de beeldende kunst. Na eerst een tijdlang geschilderd te hebben en grafische technieken te hebben uitgeprobeerd, besloot hij zich als freelance fotograaf te vestigen. Via een vriend kwam hij aan zijn eerste opdracht: het fotograferen van havenwerken in IJmuiden voor Rijkswaterstaat.

Zijn streven naar uiterste perfectie, zijn aandacht voor het detail, zijn zoeken naar evenwicht tussen gevoel en gezond verstand, waren toen al kemerkend voor zijn werk. Z’n opdrachtgevers waren enthousiast en via mond-tot-mond reclame raakte ook anderen geïnteresseerd in zijn stijl van fotograferen. Al snel volgden nieuwe opdrachten: Honig, Verkade, V&D, Heineken, Sphinx, het zijn namen van grote gerenommeerde bedrijven waarvoor hij werkte.

Pieter Tjepkema vond het luisteren naar de opdrachtgever ’t halve werk. Vaak heeft men er moeite mee onder woorden te brengen wat men precies in beeld gebracht wil hebben en komt men zelf niet verder dan: “iets Avenue achtigs, maar dan anders”. Via brainstorm-sessies met de klant was Tjepkema in staat z’n persoonlijke visie te verhalen in een voor de klant bruikbaar compleet idee, rekening houdend met doelstellingen, doelgroepen en alles binnen de normen van de grafische mogelijkheden. “Klanten die op deze manier geholpen worden blijven terugkomen en worden vaak je vrienden” aldus Tjepkema. “Ik zit nooit te springen om ideeën” is een uitspraak die hij niet alleen hard maakt met stijlvolle publiciteitsfoto’s, maar ook in zijn enorme collectie vrije werk. Als gereedschap kiest hij steeds het beste wat er tekoop is, Sinar, Hasselblad, Leica, Broncolor als apparatuur.

Inspiratie

Pieter haalde zijn inspiratie uit de natuur en het tijdloze daarvan: de schoonheid van een bloem, een schelp, een gevonden scherf. Zijn adagium was: Iets is niet mooi of lelijk. Wat iemand ervan vindt bepaalt het label en zegt tegelijkertijd alles over de persoon zelf. 

Hoe mijn idee ontstaan is, hoe ik dingen ervaar en beleef, dat is mijn verantwoordelijkheid. Altijd alles met aandacht en zorg doen, bijvoorbeeld. 

Als in een idee heb, dan zoek ik er zoveel mogelijk bij, Ik houd zo lang mogelijk open wat ik ga doen. Ik vertrouw op m’n intuïtie. 

De grootste kunst is die van het weglaten. Haal je in een compositie iets weg, dan verstoor je het evenwicht en moet je opnieuw aan de slag. Ook daarom wacht ik tot het laatste, juiste, moment. Licht is erg belangrijk. Je moet met de wetten van het licht meegaan. De wijze waarop, is belangrijk, niet wat je doet. In je opvoeding heb je veel dingen geleerd die je weer moet af leren. Je moet alles in z’n waarde laten. Trouw zijn aan je intuïtie, want dat ben jij.

Werk voor Klanten – Culinair

“KLANTEN DIE OP MIJN MANIER GEHOLPEN WORDEN BLIJVEN TERUGKOMEN EN WORDEN VAAK JE VRIENDEN”

Japans

“REKENING HOUDEND MET DOELSTELLINGEN”

Vrij Werk

“EVENWICHT TUSSEN GEVOEL EN GEZOND VERSTAND”

Zijn laatste werken

De laatste 10 jaar van zijn leven heeft Pieter gewijd aan wat hij zelf zei “het onmogelijke”: hoe beeld je de ontwikkeling, de stadia van het bewust zijn (=de mens) uit, van voor de conceptie tot na de laatste aanwezigheid in het stoffelijke en daarna in ‘het Al’? Dat is wat hij probeerde duidelijk te maken, te vangen, te verbeelden in zijn quasi abstracte computer grafiek. Hiervoor gebruikte hij gedigitaliseerde beelden uit der analoge periode, als basis. Photoshop ‘vroeg’ hij dan om komplexe bewerkingen uit te voeren, waarbij zijn simpele komputer er 10-tallen minuten over deed om een beeld te generen. Enthousiast was hij dan over wat hem nu weer ‘toeviel’. Beviel het hem, dan moest zijn eenvoudige 3 kleuren-inktjetprinter aan het werk. Ook hierbij slaagde hij erin om de mooiste en meest intense kleuren in dit hele proces te vinden. Waarbij hij  zijn rol ‘slechts als doorgeefluik’ zag. Voor hem waren de resultaten overduidelijke en direkte verwijzingen naar het mystieke van het leven. Hierbij verwijzen alle vormen en kleuren voor fases van de aanwezigheid in het universum.

Dit wilde hij graag als zijn ultieme werkstuk zien: zijn Opus Magnum. 

Helaas heeft hij het nooit kunnen afronden. Misschien een symbool voor de reïncarnatie waar hij ook vast in geloofde. 

In de jaren dat hij les gaf aan de academie voor beeldende kunst in Den Haag, heeft hij dat laatst bij zijn leerlingen willen stimuleren. Maar daarnaast zocht hij naar originaliteit in hun werk. Volgers, kopiisten waren er al genoeg.

Omdat hij het reklamewerk niet meer belangrijk vond, en mede door omstandigheden, is er van alle zijn opdrachten en ook van zijn vrije werk slechts een fractie van bewaard gebleven. Maar dat zijn dan ook juweeltjes, uitingen van een ultieme beheersing van licht en compositie. 

(3)

“Pieter was een zeer goede reklamefotograaf en was zijn tijd eigenlijk ver vooruit omdat hij zich in de jaren 70 al bezig hield met zijn eigen vrije werk (kunstfotografie). En dat was in die tijd nog niet gewoon”, aldus de ciba-printer die meer dan 30 jaar ongeveer alle ciba’s van Pieter geprint heeft.

Wat er – gelukkig- nog wel is, zijn -heel prozaïsch- de verstuurde rekeningen uit deze Haarlemse tijd.  Hieruit is toch ook veel terug te halen.

Computergrafiek voor zijn Opus Magnum DE ILLUSIONIST

Pieter in zijn appartement in Amersfoort met Rob Goedvolk.  2010.

In het voorjaar 1996 nam Pieter (nu 65) afscheid van de akademie waar hij een paar jaar docent was. Hier een korte impressie.

Met dank aan:

Klaas van Huizen

Concept ontwikkelaar & tekst schrijver

Kees de Graaff

Realisatie & Visualisatie